Kosmonaftlar, Samanyolunun iki qat genişliyində olan nəhəng bir radio jetini kəşf ediblər. Yeni bir araşdırmaya görə, bu qədim göy cismi, kainatın indiki yaşının hələ yüzdə 10 na belə çatmadığı bir dövrdə yaranıb.
Uvertura.az xəbər verir ki, bununla bağlı NSF tərəfindən idarə olunan NOIRLab-da doktorantura sonrası tədqiqatçı olaraq çalışan Anniek Gloudemans, “Bu, erkən kainatda indiyə qədər müşahidə olunan ən böyük radio jetidir” deyib
İndiyə qədər, Böyük Partlayışdan qısa bir müddət sonra yayılan bu nəhəng radio jetləri aşkarlanamamışdı.
Gloudemans bunun səbəbini 13,8 milyard il əvvəlki kosmik mikrodalğa fon işığının, bu cür uzaq cisimlərin radio işığını zəifləşdirməsi ilə əlaqələndirdi.
Əksər böyük qalaktikaların mərkəzində superkütləvi qara dəlik var. Bu nəhəng göy cisimləri güclü cazibə qüvvəsi sayəsində ətrafdakı maddələri çəkirlər.
Bu proses bəzi qara dəliklərin böyük miqdarda enerji buraxmasına səbəb olur və alimlər bunun kuasarların əmələ gəlməsinə səbəb olduğunu düşünürlər. Kuasarlar kainatdakı ən parlaq səma cisimləri olduğu və enerjili maddə jetləri yaydığı bilinir.
İki güclü radio teleskop vasitəsilə aşkar edilən bu nəhəng jetin eni ən azı 200 min işıq ilidir.
İşıq ili işığın bir ildə qət etdiyi məsafədir, təxminən 9,46 trilyon kilometrə bərabərdir. Kəşf haqqında ətraflı məlumat verən araşdırma fevralın 6-da The Astrophysical Journal Letters jurnalında dərc olunub.
.PNG)
Astronomlar kainata uzaqlara baxaraq keçmişi öyrənə bilərlər. Bu kəşf ilk radio jetlərin nə vaxt meydana gəldiyini və qalaktikaları necə formalaşdırdığını anlamaq üçün vacib bir pəncərə təqdim edir.
Kuasarın kütləsi Günəşdən 450 milyon dəfə böyük olsa da, bu göy cismi tipik kuasarlardan daha kiçik hesab olunur.
Müşahidələrə görə, radio jetin hər iki tərəfi asimmetrik xüsusiyyətlərə malikdir. Astronomlar bildirib ki, reaktivin müxtəlif məsafələrə yayılması və parlaqlığın dəyişməsi onun mühitindəki ekstremal şəraitlə bağlı ola bilər.
